Gouden parachutes.

Deze week kondigde premier Leterme aan dat het systeem van de ‘gouden parachutes’ zou worden gereglementeerd om ontsporingen te vermijden. Gilbert Mittler, de gewezen financiële topman van bank-verzekeraar Fortis, had een ontslagpremie van 4 miljoen euro gekregen en dat zorgde voor heel wat heisa. Het was uiteraard de spreekwoordelijke druppel.
In de toekomst zouden ontslagvergoedingen voor topmanagers beperkt worden tot achttien maanden loon (al zijn onze politici het over de juiste termijn nog lang niet eens).

‘Gouden handdrukken’ dateren al uit de jaren zestig van vorige eeuw. In de Leeuwarder Courant van 1964 stond: ‘De werknemers van Proctor en Gamble die in 1963 met pensioen gingen kregen ieder bijvoorbeeld een “gouden handdruk” van 65.000 dollar.’

Zo’n gouden handdruk bestond uit een geldsom die een werkgever bij pensionering of ontslag uitkeerde aan een (vaak hoge) functionaris. De ‘handdruk’ representeerde het afscheid terwijl het bijvoeglijk naamwoord ‘gouden’ stond voor voordelig of winstgevend.

Het ging uiteraard om een ontlening aan het Amerikaans-Engels. In die taal had men het de afgelopen jaren niet alleen over ‘golden handshakes’ maar ook (sinds 1976) over ‘golden handcuffs’ (voordelen die zo groot zijn dat het voor een hogere functionaris moeilijk wordt om over te stappen naar een ander bedrijf) en (sinds 1983) over een ‘golden hello’ (een bonus die beschouwd wordt als een stimulans voor zo’n manager om toe te treden tot een bedrijf).

De ‘golden parachute’ deed rond 1988 zijn intrede in het Engelse taalgebied (bij ons begin jaren negentig). Het gaat om een contract waarin een bedrijf zijn ontslagen werknemer een ononderbroken uitbetaling van het salaris garandeert, zelfs indien het bedrijf overgenomen wordt door een ander bedrijf; een soort van gouden handdruk dus. Eigenlijk komt het neer op een soort ‘valscherm’ dat topmanagers zichzelf bieden. Van Dale noemt het een ‘contractueel vastgelegde afkoopsom’ of ‘uittredingsbonus’.