Ram.

Met ram, het eerste deel van ramkraak (zie vorig stukje), wordt niet het mannelijk schaap bedoeld maar wel het belegeringswerktuig waarmee men vroeger de muren van een burcht probeerde in te beuken: de stormram.
Wellicht werd hierbij gedacht aan de stotende bewegingen van een ram. Het Latijnse aries zal dan ook als voorbeeld gediend hebben.

In de voetballerij is de stormram nog steeds een aanduiding voor een aanvaller die door de verdediging van de tegenpartij breekt en meestal ook doelpunten maakt. In 1993 werden Van Kooten (destijds trainer van de amateurclub AGOVV) en Jansen (toen trainer bij de Belgische amateurclub Hemiksem) de laatste authentieke vertegenwoordigers van het type stormram genoemd.

Ram heeft overigens nog andere betekenissen. In het begin van de achttiende eeuw kende men het woord ook in de slangbetekenis van ‘hoerenloper’, waarbij dan weer gedacht wordt aan het mannetjesdier. In die zin vinden we het opgetekend in het ‘Woordenboek der Nederduitsche en Fransche taalen’ (1710) van F. Halma. Van recentere datum is de betekenis van ‘mannelijk lid’, waarbij terug moet gedacht worden aan de stormram. Ram wordt ook -zij het minder frequent- gebruikt als aanduiding van een vrouwenborst, maar dit is wellicht een nevenvorm van het slangwoord pram (bijna altijd in het meervoud en historisch waarschijnlijk verwant met pramen: knellen).

Ram of rem is eveneens een oude Bargoense term voor een klap of een opduvel. In die zin is het ondertussen ook populair in de hedendaagse jeugdtaal. In het boek ‘Laten zien dat we beesten zijn. Gesprekken met jongeren over geweld.’ (1985) van Peter Gielissen en Pieter Vonk lezen we: Zijn ouders zijn rustige mensen. Hij krijgt hoogstens eens in de maand een paar rammen.

In wielerterminologie heeft ram de betekenis van een (tijdelijke) inzinking. Vermoedelijk wordt ook hier geassocieerd met de stormram en kan men ram figuurlijk opvatten als klap of stoot. Pensec heeft zo’n ram gekregen dat hij de gele trui is verloren, stond er ooit in de Nieuwe Revu.