18 december 2009

De woorden van 2009.

Twitteren is dus uitgeroepen tot woord van het jaar, althans door bezoekers van het Onze Taal-congres. Onder de kanshebbers zaten ook ‘Mexicaanse griep’ en ‘kopvoddentaks’ maar die haalden het niet. Twitteren werd op dit weblog al gesignaleerd op 28 februari 2008.
Verder werd het woord al opgenomen in het Van Dale Jaarboek Taal 2008. Vraag is dan ook of het kenmerkend is voor 2009. Er zijn toch genoeg andere nieuwvormingen die in aanmerking komen en die representatiever zijn voor het afgelopen jaar. Wellicht lag de ‘Mexicaanse griep’ (door een aantal leukerds steevast de ‘Tacohoest’ genoemd) te zeer voor de hand.
Op de website van Van Dale kreeg ‘ontvrienden’ (het verwijderen van bepaalde contacten op netwerksites) dan weer de eretitel. Minder betwistbaar dan de keuze van vorig jaar (swaffelen) en het woord wijst alleszins op de groeiende populariteit van sociale netwerken zoals Facebook, Hyves en Twitter.

Geert Wilders is niet alleen de bedenker van de ‘kopvoddentaks’ (belasting op hoofddoekjes), ook het scheldwoord ‘shariasocialist’ komt uit zijn koker. Hiermee wou de roeptoeter van Wakker Nederland socialisten die de verdediging van islamieten op zich nemen (zoals PvdA’er Eberhard Van der Laan), door de mosterd halen. Nog een (scheld)woord uit de religieuze sfeer is de ‘Poldertaliban’: een benaming voor religieuze fanatici. De term werd begin 2009 voor het eerst gebruikt door shocklog GeenStijl. Het ergerlijkste woord van dit jaar was wat mij betreft ‘fokkie’ (zie mijn blog van 8 november). Om je bijna van te verslikken in je koffie!
Een treffer is dan weer de ‘Wikigeneratie’. Deze parapluterm slaat op mensen die hun informatie vooral uit digitale bronnen op internet (zoals Wikipedia) halen en zelden iets checken.

Muzikale trends waren er ook in 2009. Toen begin dit jaar de Rap das Armas een grote clubhit werd, verwachtte iedereen een doorbraak van de zgn. ‘Bailefunk’. Het betekent zoveel als sloppenfunk en het moet zo’n beetje tot de Braziliaanse culturele erfgoed gerekend worden. Het gaat hier om een samenstelling van ‘baile’ (Portugees voor dansfeest) en ‘funk’ (Engels voor ritmische popmuziek). Over de ouderdom en de leefbaarheid van dit woord valt te twisten, maar dat geldt voor heel wat trends. ‘Zumba’ (zie mijn blog van 2 juli) is misschien wel de rage van 2009 geweest.
Een korte opsomming van neologismen die het voorbije jaar min of meer spraakmakend waren: ‘DNA-douche’ (zie mijn blog van 30 augustus 2009); ‘doula’ (opgenomen in Van Dale Jaartaal 2010 hoewel het woord reeds in 2001 werd opgetekend); ‘infominderen’ (naar analogie van consuminderen: minder informatie vergaren uit bronnen zoals internet en allerlei media); ‘twitteratuur’ (literatuur in de vorm van ‘tweets’, dit zijn korte berichten via Twitter. Het gaat hier om een plan van uitgeverij Penguin die hiermee een nieuw soort publicatie in het leven wil roepen: Shakespeare, Dante, Stendhal en andere grootheden op maat van twitteraars, of hoe noem je die lui die ‘twitteren’?).
Bij ‘Twitterrevolutie’ denken we meteen aan de spanningen in Iran tijdens de voorbije verkiezingen. Twitter werd door opstandige burgers gebruikt als alternatief voor de massamedia die in handen zijn van de overheid. Ook leuk (tenminste voor zuigelingen) is de ‘moedermelkbank’ of kortweg de ‘melkbank’(een instelling die moedermelk inzamelt voor vnl. couveusebaby’s).
Grappigste woord van 2009 is de ‘scheetbelasting’. Het vrijkomen van methaan is schadelijk voor het milieu en dat is wat koeien doen wanneer ze scheten laten. De Nederlandse boeren waren meteen boos. Emigreren hoeft echter nog niet direct want de kwestie speelt (voorlopig enkel) in Denemarken!

2 opmerkingen:

  1. Anoniem11:20 p.m.

    Marc De Coster schreef: "Geert Wilders is niet alleen de bedenker van de ‘kopvoddentaks’ (belasting op hoofddoekjes), ook het scheldwoord ‘shariasocialist’ komt uit zijn koker."


    Mag ik er volledigheidshalve op wijzen dat ik de geestelijke vader ben van het neologisme 'shariasocialist/shariasocialisme'. Wanneer iemand wil weten hoe ik hierop kwam, ben ik best bereid dit uit te leggen.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Marc De Coster5:09 p.m.

    Uiteraard willen wij dit vernemen. Maar dan zult u wel uit de anonimiteit moeten treden!

    BeantwoordenVerwijderen

Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.