Swaffelen.

Jaarlijks wordt door Van Dale, het genootschap Onze Taal en dagblad De Pers het woord van het jaar gekozen. Meer informatie hierover vindt u op www.woordvanhetjaar.nl
In 2007 werd ‘Bokitoproof’ uitgeroepen tot winnaar (zie mijn blog van 20 december vorig jaar).
Deze keer maakt ‘swaffelen’ heel veel kans. U hebt er nog nooit van gehoord? Geen paniek, tot voor kort ik ook niet. Het Nederlandse jongerenprogramma ‘Spuiten en slikken’ besteedde in de eerste helft van 2008 nogal wat aandacht aan het nieuwe fenomeen. Maar ‘swaffelen’ werd vooral bekend dankzij een filmpje op YouTube. Daarin was een Nederlandse student toerisme te zien die in India de Taj Mahal had 'geswaffeld'.
Zelf was hij daar erg fier op maar voor Indiërs was het pure heiligschennis. Swaffelen tegen een nationaal monument, dat doe je zomaar niet. De leerling werd stante pede van school gestuurd. Had de snoodaard maar niet moeten staan swaffelen voor de camera. Of wat had hij verwacht? Bank vooruit en een zoen van de juffrouw? De goede naam van de school was immers besmeurd.

Swaffelen, beste lezer, is geen nieuwe sporttak (alhoewel, je moet jongeren nooit op ideeën brengen) maar gewoon het mannelijk geslachtsdeel halfstijf ergens tegenaan laten zwaaien. Met je elfde vinger tegen een damesbil tikken valt ook onder de noemer ‘swaffelen’.
We hebben hier te maken met een oud woord in een nieuwe betekenis. Het grootste woordenboek ter wereld, het WNT, kent het, maar dan in de schrijfwijze ‘zwaffelen’. Het blijkt in Vlaanderen gebruikt te zijn in de betekenis van ‘heen en weer bewegen; zwaaien; zwiepen.’ Het werd al opgetekend in 1903 in het ‘Idioticon van het Antwerpsch Dialect’ van Cornelissen en Vervliet. Die betekenis is al lang verdwenen. Misschien dat ze gewestelijk nog voortleeft maar ik denk niet dat veel Vlamingen het woord nog kennen.
Mogelijk is er ook enige invloed van het Duits want hoe verklaar je anders de overgang van ‘z’ naar ‘s’? In het Duits is ‘schwaf’ een regionale variant van ‘schweif’ (staart, penis). Vergeten we ook niet het Duitse 'Schwanz' (piemel) en het werkwoord 'schwafeln' dat leuteren betekent. Zeker is dat swaffelen momenteel vooral onder jongeren leeft. Hopelijk wordt het geen hype (swaffelkampioen van het jaar of zo).