Aju paraplu.

Het valt op dat vooral kinderen en adolescenten inventief zijn in het lanceren van allerlei rijmende uitdrukkingen. Wat ook frappeert is dat deze Jan de Rijmers vooral bij begroetingen erg actief zijn. Welke grapjurk verantwoordelijk is voor het aardig ingeburgerde ‘aju paraplu’ zullen we wellicht nooit achterhalen, al weet journalist Henk van Gelder in zijn gelijknamig boekje wel te melden wie deze kreet populair heeft gemaakt. Van Gelder noemt de in Nederland bekende publiciteitsadviseur en ooit tijdens een kortstondige periode quizpresentator, Peter Knegjens. De man zou tijdens een bezoek aan het casino van Knokke de uitroep gehoord hebben van een Amsterdamse kasteleines. Telkens de croupier ‘Rien ne va plus’ riep, werd dit beantwoord met ‘aju paraplu, dat geld is niet meer van U’.
Knegjens zou het gebruik van ‘aju paraplu’ gerevitaliseerd hebben in zijn quizperiode, maar in de Amsterdamse volkstaal moet deze uitdrukking al veel langer ingeburgerd zijn.

Aju als verbastering van het Frans adieu, komt volgens het WNT al voor in het begin van de 18e eeuw. Over ‘aju paraplu’ komen we in dit monumentale werk niets te weten. Wellicht is deze uitdruk­king vlak na de tweede wereldoorlog ontstaan. Een recent voorbeeld vinden we bij Maarten ‘t Hart in De Unster (1989): ‘Nou, en hoe molliger, hoe aardiger, maar ja, dat geldt in het gewone leven ook, daar zul je wel niet van opkijken. Nou, aju, paraplu....’

De toon waarop jongeren elkaar groeten of van elkaar afscheid nemen, is vaak humoristisch of spottend. Er wordt gebruik gemaakt van rijmen om een begroeting te accentueren. Derge­lijke zinnetjes blijven immers langer hangen. Naast ‘aju paraplu’ en ‘alles kits onder de rits’ hoor je in Nederland ook wel eens het pseudo-Spaanse ‘hasta la pasta’ en het amicale ‘hoi piepeloi’.

Een specifieke mannengroet van boven de Moerdijk is ‘de ballen’, waarbij men de aangespro­kene veel geld of ballen toewenst. (Vergelijk het gelijkaardige, maar uit joodse kringen stammende ‘de mazzel’, waarbij iemand geluk wordt toegewenst!) Deze groet wordt vaak uitgebreid met het nonsensrijmpje ‘hou ze warm en laat ze niet vallen!’

De onder Nederlandse jongeren erg populaire disc-jockey Jeroen van Inkel introduceerde de pseudo-Spaanse kreet ‘los ballos’, als vertaling van ‘de ballen’.