Chinese vrijwilliger.

Nederlanders kennen geen ‘Chinese vrijwilliger’. In de digitale persdatabanken komt deze uitdrukking niet voor.

Gelukkig staat ze wel in Van Dale met het label ‘Belgisch-Nederlands, schertsend’ en de omschrijving ‘iem. die gedwongen wordt om een vervelende of moeilijke taak uit te voeren’. Daar kunnen we nog volgende synoniemen aan toevoegen: slachtoffer; pineut.
Wanneer de uitdrukking voor het eerst gebruikt werd en waar ze precies vandaan komt, heb ik niet kunnen achterhalen.
Mogelijk gaat het om een verwijzing naar de Koreaanse oorlog toen Mao-Tse-Toeng honderdduizenden ‘Chinese vrijwilligers’ verplichtte om te strijden tegen de Amerikanen en de Zuid-Koreanen.

Volgend citaat komt uit het onderwijstijdschrift Klasse (oktober 1994) maar de uitdrukking moet beslist veel ouder zijn:
“In de meeste gevallen is de leerlingenraad samengesteld uit klasafgevaardigden. Maar de manier waarop iemand klasverantwoordelijke wordt is niet altijd goed. De meest open en correcte formule is dat een aantal vrijwilligers zich kandidaat stellen, dat ze hun ambitie kunnen verdedigen en vervolgens op goede gronden anoniem verkozen worden. Dit proces verloopt echter niet altijd optimaal. De verkiezing gebeurt vaak op een moment dat de leerlingen elkaar nog niet zo goed kennen. Of de minder vlotte leerlingen maken geen kans. Of niemand voelt zich aangetrokken tot de klusjes die bij de taak horen en dan verkiest men een slachtoffer of al grappend, een Chinese vrijwilliger...”