Besserwessis und Jammerossis.

Bij Duitse taalboeken denken we bijna automatisch aan boeken over Rechtschreibung, vreemde woorden of citaten. Die zijn er nl. te kust en te keur. Ik was dan ook aangenaam verrast eens een Duits neologismenwoordenboek aan te treffen. Het koste mij wel een rib uit mijn lijf (€ 42) maar ik heb mij de aanschaf niet beklaagd.
De titel luidt ‘Neuer Wortschatz. Neologismen der 90er Jahre im Deutschen’. Auteurs zijn o.a. Dieter Herberg, Michael Kinne & Doris Steffens. Het boek is uitgegeven bij Walter de Gruyter in 2004. Voor de geïnteresseerden vermeld ik er nog even het ISBN-nummer bij:
3-11-017750-1

Ongeveer 700 nieuwvormingen worden er in dit fraai uitgegeven boek (393 p.) behandeld.
Dat is niet veel, hoor ik u al denken. Het woordenboek behandelt, zoals de titel reeds duidelijk maakt, uitsluitend de jaren negentig van vorige eeuw. Maar hoe!
De opmaak en de behandeling der trefwoorden is helemaal in overeenstemming met de Duitse gründlichkeit. Bij ieder lemma volgt: een verklaring; wanneer het woord of de uitdrukking voor het eerst gebruikt werd; een aantal vindplaatsen; de uitspraak (bij vreemde woorden) en de schrijfvarianten; in welk woordenboek het neologisme voor het eerst werd opgenomen; synoniemen; afleidingen; vaak ook een anekdote of wat encyclopedische informatie. En dat allemaal keurig afgescheiden in kadertjes. Alles wordt als het ware mooi binnen de lijntjes gekleurd.

Zoals te verwachten viel, zijn er heel wat anglicismen opgenomen. We komen veel oude bekenden tegen (hier en daar aangepast aan het Duits):
Bungeejumping; Callanetics; canyoning; chillen; cocooning; Couchpotato (in het Duits ook: Couchkartoffel); cybernaut; cybersex; dissen; Fingerfood; Generation X; Girlpower; Infotainment; Mc-Job; Piercing; political correctness enz.
Er zitten ook grappige Duitse nieuwvormingen bij zoals:
die Arschkarte gezogen haben; die atmende Fabrik; Besserwessi; fit wie ein Turnschuh; der Häppchenjournalismus; Jammerossi; Kuschelrock; Schurkenstaat; Waschbrettbauch.
Enfin, teveel om op te noemen. Eigenlijk moet u dit boek gewoon kopen!
Zeker wanneer u nu eindelijk eens wil weten wat die moffen nu bedoelen met een ‘Stinkefinger’.