06 juni 2009

Bingo.

Tegenwoordig kent iedereen wel deze uitroep van verrassing, gewoonlijk in reactie op iets dat plots, snel en onverwacht gebeurt (succes dat iemand te beurt valt) of na een rake opmerking: `die is raak; hoera; Eureka!' De kreet bingo werd oorspronkelijk gebruikt in het bingospel wanneer men in de prijzen viel.
Dit spel werd volgens ‘The Barnhart Dictionary of Etymology’ in 1929 ontwikkeld uit het lotto. De kreet was er volgens dit woordenboek al eerder. De uitroep werd pas begin jaren tachtig erg populair in kringen die niet direct iets te maken hadden met dit kansspel. Vooral jongeren hebben zich deze kreet eigen gemaakt. Het woord bingo werd al in de 17de eeuw gebruikt om cognac mee aan te duiden. Volgens sommige bronnen zou het een schertsende samentrekking zijn van de letter b (van brandy) en het woord ‘stingo’ (een sterk soort bier). Enig verband met het hazardspel is niet meteen duidelijk, maar een andere bron wijst erop dat bingo een verbastering kan zijn van ‘beano’, een oudere benaming voor hetzelfde kansspel. Beano zou dan gevormd zijn naar analogie van keno, een ander geluksspel, dat zijn naam ontleende aan Frans ‘quine’ (vijf winnende nummers). Volgens dezelfde bron zouden christelijke missionarissen het bingospel in de 19de eeuw geïntroduceerd hebben onder de inwoners van Afrika tijdens het al te enthousiast verkondigen van hun geloof. Deze volkeren associeerden het christelijk concept van de hemel, de uiteindelijke beloning voor een deugdzaam leven, met de uitroep ‘bingo’ wanneer een speler in de prijzen viel. Bingo werd op die manier een synoniem voor `hemel'.

Een populair Engels woordenboek weet een ander verloop te schetsen: een zekere Edwin Lowe zou in 1919 op een kermis in de buurt van Jacksonville, Florida, mensen een spel hebben zien spelen dat zij ‘beano’ noemden. Dit kansspel was elders ook bekend onder de namen ‘keno, loo’ en ‘housey-housey’. Lowe ging het spel verder uitwerken en bracht een spelgekte teweeg die hem een fortuin opbracht. Eén van zijn vrienden zou toen tijdens het winnen de kreet ‘b...b...bingo!’ hebben uitgestoten, en hierdoor zou het kansspel zijn naam gekregen hebben. Het werd vooral populair in de jaren zestig, ook bij ons. Bij uitbreiding wordt het nu vooral gebruikt als uitroep van verbazing.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.