Herinnert U zich deze nog?

Ik ben van het bouwjaar 1957 (een Grand Cru-jaar uiteraard!). De communisten zaten toen niet alleen onder je bed maar ook in de lucht. De Sovjets lanceerden in dat gezegende jaar immers de eerste Sputnik-satelliet. In Amerika zetten de ‘hipsters’ of hippies hun eerste schreden. De ‘beat generation’ liet van zich horen. In de jaren vijftig hing ook de koude oorlog nog volop in de lucht. De Amerikaanse regering had het over ‘baby bombs, clean bombs, H-bombs’ en ‘megadeaths’. ‘Better red than dead’ was een populaire slogan. Engelse termen zoals ‘fellow traveler; domino theory; free world; missile gap’ raakten zelfs bij ons ingeburgerd (al dan niet in vertaling). 
Wie droomt van tijdreizen en graag zijn jeugd eens wil herbeleven, moet absoluut het boek ‘Dewdroppers, Waldos, and Slackers. A decade-by-decade Guide to the Vanishing Vocabulary of the Twentieth century’ gaan lezen. Een must ook voor de piepjonge lezertjes, kwestie van wat cultuurgeschiedenis op te snuiven. 
Rosemarie Ostler bundelt in deze gids korte essays over de verdwijnende woordenschat van de twintigste eeuw. Zij becommentarieert belangrijke gebeurtenissen en trends (economie, oorlog, muziek, mode, populaire cultuur). De woorden en uitdrukkingen worden per decennium in hun historische en sociologische context geplaatst. De auteur geeft ook vaak gedetailleerde informatie over de herkomst. Een aantal teksten wordt opgeleukt met nostalgische zwart-wit foto’s die een bepaald (vergeten) begrip beter verduidelijken. De ‘jitterbug’ (een bepaald soort dans) bijvoorbeeld. Of de ‘flapper (volgens Van Dale een modieuze, vrijgevochten jonge vrouw in de jaren twintig) en de Hooverville (een soort krottenwijk). Bij de ‘alpha geek’ (een computerfreak) staat een foto van Bill Gates. 
Zelf ben ik nooit een ‘Trekkie’ geweest en ‘Beam me up, Scotty!’ was nooit mijn lijfkreet, maar het populaire televisieprogramma Star Trek krijgt dit jaar een tweede adem (er is een film uit met nieuwe acteurs en betere special effects, maar dit terzijde). 
Ook de ‘New Age’ met zijn ‘aura’s, astral bodies en chakra’s’ is aan mijn deur voorbij gegaan. 
De jaren zeventig brachten o.a. de ‘glam rock’, de ‘moon boots’, de ‘platform shoes’ maar ook ‘Watergate’ en andere ‘-gates’. Uit de jaren tachtig herinneren we ons de ‘yuppies’, de ‘hackers’, ‘Gothic’, ‘shareware’, ‘hip-hop’, ‘breakdancing’, ‘scratching’ en tientallen andere begrippen uit de muziek- en computerwereld. 
In de jaren negentig werden we geconfronteerd met begrippen zoals de ‘milleniumbug’ (in Amerika Y2K genoemd), ‘Operation Desert Storm’, ‘carpet bombs’, ‘human shields’ (de gijzelaars tijdens de eerste Irakoorlog). Heel wat van deze ‘Gulfspeak’ is een stille dood gestorven en daar zijn we beslist niet rouwig om. 
Dit boek biedt een fascinerende blik op lang vergeten hoeken van de Amerikaanse cultuur. 
Voor een scheet en drie knikkers (oftewel 18 euro) kun je het bestellen bij 
Oxford University Press. 
Je kunt je alleen maar afvragen wanneer er zo’n gids verschijnt over het Nederlands van de twintigste eeuw. 
ISBN 978-0-19-518254-5